ارتودنسی جراحی فک

ارتودنسی جراحی فک

ارتودنسی جراحی فک عملی است که به منظور اصلاح ناهنجاری های فکی انجام می گیرد

اصطلاح “ارتوگناتیک“ از کلمه ی یونانی “orthos”  به معنی صاف کردن و “gnathic” به معنی فک می باشد. به همین دلیل اصطلاح ارتوگناتیک به معنی “صاف کردن فک” می باشد. در دنیای پزشکی امروز این اصطلاح به صورت مشخصی در مورد درمان توسط جراحی با هدف صاف کردن و تنظیم مجدد فک صحبت می کند.

بسیاری از شما حداقل یک یا دو نفر را می شناسید که جراحی ارتوگناتیک یا ارتودنسی جراحی فک را انجام داده اند.

آن بیمار ممکن است به شما گفته باشد که فک او ثابت گشته است و یا ممکن است گفته باشد که فک او را برای جراحی ارتوگناتیک یا  ارتودنسی جراحی فک شکسته اند. در این لحظه شما ممکن است از خود بپرسید که به چه دلیل این شخص خود را در معرض این جراحی بی رحمانه یعنی جراحی ارتوگناتیک قرار داده و انقدر خجالتی بوده که نتوانسته است سوال بپرسد.

بسیاری از مشکلات ارتودنسی به تنهایی و بدون جراحی ارتوگناتیک یا ارتودنسی جراحی فک قابل درمان است ولی در زمانی که ناهنجاری شدیدی در فک وجود داشته باشد و یا عدم هماهنگی ابعاد و اندازه اجزای استخوانی و اسکلتالی صورت وجود داشته باشد و یا بیمار در سن مناسب مراجعه نکند ممکن است نیازمند جراحی ارتوگناتیک یا ارتودنسی جراحی فک باشد.

به عبارت دیگر بیمار نیاز به درمان ارتودنسی و جراحی ارتوگناتیک یا ارتودنسی جراحی فک با هم دارد و درمان ارتودنسی پیش نیاز جراحی ارتوگناتیک یا ارتودنسی جراحی فک می باشد.

در چه صورت ممکن است به جراحی ارتوگناتیک یا ارتودنسی جراحی فک نیاز داشته باشم؟

بعضی از این مشکلات اگر بیمار در سن مناسب مراجعه نکند و نیاز به جراحی ارتوگناتیک یا ارتودنسی جراحی فک داشته باشد شامل موارد زیر است:

نقایص مادرزادی

درد مزمن فک یا درد مزمن در مفصل فک (TMJ)

تنفس دهانی غیر ارادی

ناتوانی در روی هم آوردن لب ها بدون وارد کردن فشار

ضربه و آسیب به فک یا صورت

اوپن بایت (فاصله ی بین دندان های جلویی فک بالا و فک پایین زمانی که دهان بسته است)

فک بیرون زده

عقب رفته بودن فک پایین و چانه

تومور فکی و آسیب شناسی موثر بر روی فکین

عدم تقارن صورت از روبرو و از پهلو

ناراحتی در جویدن و گاز زدن مواد غذایی

آپنه ی انسدادی خواب، این مشکل توسط مشکلات تنفسی در زمان خواب تشخیص داده می شود به عنوان مثال خر و پف یا خرناس کشیدن در زمان خواب

ساییده شدن بیشتر از حد نرمال دندانها

خشک شدن دهان به دلیل تنفس دهانی مزمن

جلو بودن شدید فک پایین

عقب بودن شدید فک پایین

عدم وجود چانه

تنگی شدید فک بالا

انحراف فک پایین

انحراف فک بالا

مشاهده شدن لثه به مقدار زیاد در زمان لبخند زدن

عوارض ناشی از ضربه به فک وصورت

چه کسی کاندید خوبی برای جراحی ارتوگناتیک یا ارتودنسی جراحی فک می باشد؟

بیشتر کسانی که جراحی ارتوگناتیک یا ارتودنسی جراحی فک انجام داده اند بیمارانی بودند که قبل از تشخیص توسط متخصص ارتودنسی، از مشکل خود آگاهی داشتند. اما همین بیماران ممکن است از گزینه های در دسترس و راه های درمانی به منظور درمان مشکل فعلی خود آگاهی نداشته باشند. علاوه بر آن ممکن است بیماران گمراه شده باشند و تصور کنند که درمان جراحی ارتوگناتیک یا ارتودنسی جراحی فک بی رحمانه است و فقط برای بدترین شرایط می بایست استفاده شود .

چطور ما برای جراحی ارتوگناتیک یا ارتودنسی جراحی فک کاندید می شویم؟

همانطور که فک ما از طریق رشد و نمو عادی بالغ می گردد ،این امکان وجود دارد که فرآیند رشد فک متوقف گردد و یا زودتر از موقع تکامل پیدا کند و عملکرد و ظاهری نامناسب برای بیمار بر جای بگذارد. دلایل متعددی وجود دارد که می تواند سبب عدم هماهنگی در عملکرد فک و ظاهر نامناسب آن گردد.دلیل این عدم هماهنگی و عدم تناسب معمولا زمانی اهمیت پیدا می کند که شما یک برنامه ی درمانی نهایی برای خود تعیین کنید. از جمله دلایل این عدم هماهنگی و عدم تناسب موارد زیر می باشد:

شایعترین دلیل: حالت رشد نامطلوب ژنتیکی

سابقه ی آسیب قبلی به فک

فعالیتی غیرطبیعی از مرکز رشد با دلیلی ناشناخته

تومور یا آسیب شناسی دیگر

خوشبختانه، بیشتر عدم تناسبی که در فک ایجاد می گردد به دلیل رشد نامطلوب به ژنتیک وابسته می باشد. در نتیجه بیشتر برنامه های درمانی به منظور بازگشت تناسب صورت و بازگشت عملکرد متعادل آن جهت دار گشته است.

جراحی ارتوگناتیک یا ارتودنسی جراحی فک چگونه انجام می شود؟

آمادگی برای جراحی ارتوگناتیک یا ارتودنسی جراحی فک معمولا نیاز به یک دوره ی مقدماتی ۹ تا ۱۴ ماهه به منظور درمان ارتودنسی خواهد داشت و این نکته باید تاکید شود که متخصص ارتودنسی جزء جدایی ناپذیر برای یک درمان موفقیت آمیز می باشد. ابزارهای ارتودنسی پیش از جراحی ارتوگناتیک یا ارتودنسی جراحی فک برداشته نمی شوند و در واقع در طول فرآیند جراحی به جراح کمک خواهد کرد. علاوه بر این یک دوره ی ارتودنسی پس از جراحی ارتوگناتیک یا ارتودنسی جراحی فک نیز وجود دارد که برای افراد مختلف متفاوت است .پیش از جراحی، از سر و صورت بیمار رادیوگرافی استاندارد گرفته می شود تا جهت و میزان تغییر کاملا معین گردد و سپس جراحی ارتوگناتیک یا ارتودنسی جراحی فک که باید روی فک بیمار انجام گردد ابتدا روی نمونه ای که از قبل شبیه سازی شده است انجام می گردد تا نتیجه ی آن مشخص گردد و پس از مشخص شدن نتیجه، عمل جراحی ارتوگناتیک یا ارتودنسی جراحی فک اصلی انجام می شود. جراحی ارتوگناتیک یا ارتودنسی جراحی فک فرآیندی است که معمولا در بیمارستان انجام می شود و نیاز است حدودا ۱ روز بعد از جراحی در بیمارستان بستری باشید.

دوران بهبود پس از جراحی ارتوگناتیک یا ارتودنسی جراحی فک چگونه است ؟

امروزه پیشرفت تکنولوژی این امکان را به وجود آورده است که عمل جراحی ارتوگناتیک یا ارتودنسی جراحی فک از داخل دهان انجام شود در نتیجه جای زخمی بر روی صورت بر جای نخواهد ماند. در گذشته افرادی که عمل جراحی ارتوگناتیک یا ارتودنسی جراحی فک را انجام می دادند معمولا به مدت ۷ هفته دندان هایشان با سیم بسته می شد تا استخوان ها در جای درست جوش بخورند ، در این مدت بیماران نمی توانستند دهانشان را باز کنند.

اگر با بیماران چند دهه ی پیش صحبت کرده باشید متوجه می شوید که یکی از بزرگترین ناراحتی های آنها پس از عمل جراحی ارتوگناتیک یا ارتودنسی جراحی فک، بسته شدن دندان هایشان با سیم بوده است و آنها مجبور بودند این کار را انجام دهند. اما امروزه بسته شدن دندان توسط سیم به ندرت انجام می شود.

در روش های جراحی نوین ارتوگناتیک یا ارتودنسی جراحی فک برای ثابت نگهداشتن فک از پیچ و پلیت هایی استفاده می گردد که به بیماران  این امکان را می دهد که بتوانند تقریبا بلافاصله پس از عمل ارتوگناتیک یا ارتودنسی جراحی فک حرکات فک خود را دوباره از سر بگیرند. به عنوان مثال صحبت کردن، خمیازه کشیدن و سرفه کردن. تنها کاری که از بیماران پس از جراحی ارتوگناتیک یا ارتودنسی جراحی فک خواسته می شود و تقریبا ما بین همه ی بیماران مشترک است، این است که در رژیم غذایی خود به مدت حداقل ۶ هفته تنها غذاهای نرم و آبکی (مثل پوره ی سیب زمینی ،تخم مرغ نیمرو ، سوپ و … ) را بگنجانند تا بهبود استخوان های فک بدون فشار انجام گردد.

عوارض جراحی ارتوگناتیک یا ارتودنسی جراحی فک چیست ؟

در حالت کلی ،جراحی ارتوگناتیک یا ارتودنسی جراحی فک وقتی توسط یک جراح با تجربه و آموزش دیده در محلی مطمئن و با امکانات لازم انجام گردد بی خطر و مطمئن خواهد بود.برخی از مشکلات و عوارض جراحی فک با جزئیات در ادامه مطلب توضیح داده شده است.

خونریزی پس از جراحی ارتوگناتیک یا ارتودنسی جراحی فک

از آنجایی که جراحی ارتوگناتیک یا ارتودنسی جراحی فک که به منظور اصلاح ناهنجاری های فکی انجام می شود یک جراحی انتخابی می باشد، تیم جراحی باید نهایت تلاش خود را به کار ببندد تا خونریزی را کنترل کرده و نیاز به تزریق خون را تا حد امکان کاهش دهد.

خونریزی جزئی بعد جراحی ارتوگناتیک یا ارتودنسی جراحی فک طبیعی است ،ممکن است یک تا دو هفته بعد از جراحی فک بالا خون دماغ شوید.خونریزی داخل بافت نرم منجر به کبودی آن قسمت بافت نرم می شود و می تواند خیلی گسترده باشد.در مراحل اولیه بهبود، کبودی آرواره را می پوشاند اما اگر گسترش پیدا کند تا قسمت پایین گردن و بالای قفسه ی سینه را نیز در بر خواهد گرفت.

خونریزی غیر طبیعی وقتی است که در زمان جراحی ارتوگناتیک یا ارتودنسی جراحی فک نیاز به انتقال خون باشد با این حال بعضی مواقع ممکن است بیمار به تزریق خون نیاز داشته باشد.برخی از بیماران قبل از جراحی ارتوگناتیک یا ارتودنسی جراحی فک خون خود را اهدا می کنند و اگر در زمان جراحی ارتوگناتیک یا ارتودنسی جراحی فک نیاز بود از آن استفاده می کنند.اشخاصی که جراحی ارتوگناتیک یا ارتودنسی جراحی فک را انتخاب می کنند باید چند ماه قبل به یک متخصص ارتودنسی مراجعه کرده و دندان های خود را ارتودنسی کنند تا نتیجه ی بهتری از جراحی ارتوگناتیک و ارتودنسی جراحی فک خود بگیرند.

عفونت پس از جراحی ارتوگناتیک یا ارتودنسی جراحی فک

در همه ی جراحی ها احتمال بروز عفونت وجود دارد به همین دلیل نیز در حین جراحی و هم پس از جراحی ارتوگناتیک یا ارتودنسی جراحی فک به شما آنتی بیوتیک داده می شود که اگر قرار است عفونتی ایجاد گردد به راحتی درمان گردد.

بی حس شدن پس از جراحی ارتوگناتیک یا ارتودنسی جراحی فک

پس از جراحی ارتوگناتیک یا ارتودنسی جراحی فک در نواحی اطراف فک دچار بی حسی خواهید شد.اگر فک بالا تحت جراحی قرار گرفته باشد ، بالای دندان ها بی حس خواهد شد و اگر فک پایین تحت جراحی قرار گرفته باشد لب پایین و چانه بی حس خواهد شد و زمانی که رشته های عصبی در حال بهبود هستند با احساس سوزن سوزن شدن روبرو خواهید شد. احساس طبیعی و عادی معمولا بعد از ۶ ماه یا کمتر بر خواهد گشت . در موارد نادر ممکن است بی حسی دائمی گردد.

گرفتگی بینی پس از جراحی ارتوگناتیک یا ارتودنسی جراحی فک

گرفتگی بینی می تواند ناشی از لوله هایی باشد که در داخل سوراخ های بینی در زمان جراحی  ارتوگناتیک یا ارتودنسی جراحی فک جایگذاری شده است یا اینکه بعد از جراحی فک بالا اتفاق بیفتد. زمانی که بینی دچار احتقان می گردد می توان توسط اسپری های پاک کننده ی مخصوص بینی این مشکل را برطرف کرد. پنبه ی آغشته به آب گرم هم می تواند به منظور بیرون آوردن ترشحات بینی مفید باشد.گرفتگی بینی معمولا یک تا دو هفته بعد از جراحی ارتوگناتیک یا ارتودنسی جراحی فک ادامه خواهد داشت و بعد از آن برطرف خواهد شد

کاهش وزن پس از جراحی ارتوگناتیک یا ارتودنسی جراحی فک

اوایل دوره ی بعد از جراحی ارتوگناتیک یا ارتودنسی جراحی فک، کاهش وزن تا ۲.۵ کیلو پیش بینی می گردد. در بیشتر موارد کاهش وزن به دلیل کاهش اشتها است که به پوشیدن الاستیک ها مربوط می گردد. بعد از هفته ی اول پس از جراحی ارتوگناتیک یا ارتودنسی جراحی فک اشتهای شما باید به اندازه ی کافی بهبود یابد که بتواند وزن از دست رفته را جبران کند.

سفتی فک و صدای مفاصل فک پس از جراحی ارتوگناتیک یا ارتودنسی جراحی فک

بعد از جراحی ارتوگناتیک یا ارتودنسی جراحی فک، مفاصل فک به مدت چند ماه سفت خواهد شد. بهترین تمرین برای غلبه بر سفتی مفاصل ،فعالیت های عادی فک مثل جویدن است. بعضی مواقع ممکن است صدای ساییده شدن یا کلیک کردن در مفاصل در زمان شروع حرکت فک اتفاق بیفتد. این صداها ممکن است دائمی باشد ولی کاربرد فک را تحت تاثیر قرار نمی دهد.